De herfst is begonnen. Langzaam zullen de temperaturen gaan dalen en veel planten zullen hun blad gaan verliezen. Maar wat kun je deze maand allemaal in je tuin nog doen?
Winterbloeiers
Heb je nog een geschikte plek voor een mooie winterbloeier waar je (vanuit huis) goed zicht op hebt? Denk dan bijvoorbeeld eens aan een toverhazelaar of een sierkers. Heb je geen tuin maar een balkon? Dan is de winterjasmijn zeer geschikt. Zet de struik in een ruime pot of kuip en geef hem een klimsteuntje, dan vindt hij zijn weg vanzelf.
Kleurrijke boost
De tuin in oktober saai? Dat is een misvatting. Juist nu kun je genieten van bloeiende planten en heesters in de meest fantastische kleuren. Wat dacht je van bloeiende herfstkrokus, Sedum en herfstchrysanten? Sommige planten vallen op door hun blad, andere hebben prachtige bloemen of kleurrijke siervruchten. Zo kunnen allerlei hulstsoorten, sierappels, sneeuwbes en kardinaalsmuts jouw tuin in het najaar een kleurrijke boost geven.
Wortels maken
Oktober is de plantmaand bij uitstek. Plant nu je bomen, heesters en vaste planten, dan hebben ze voldoende gelegenheid om wortels te maken voordat eventueel de winter invalt. Daarmee hebben zij een groeivoorsprong ten opzichte van hun familieleden die pas in het voorjaar worden geplant. Overigens kun je nu ook bloembollen planten. Gezellig samen met het gezin een dagje de tuin in, allemaal een mandje met bollen en een plantschepje. En dan maar weer uitkijken naar het volgende voorjaar.
Fuchsia’s en geraniums opkuilen
Veel mensen missen in huis, schuur of garage de ruimte om hun verzameling fuchsia’s en geraniums (Pelargonium) te laten overwinteren. Je kunt ze bij gebrek aan ruimte ook ingraven in de tuin (met grond bedekken) of ze in een flinke kist vol potgrond laten overwinteren.
Afgevallen blad
Afgevallen blad is niet alleen geschikt voor de composthoop of om bladaarde te maken, maar dient ook als afdekmateriaal voor gevoelige, grote vaste planten zoals Gunnera. Laat het Gunnera-blad gewoon zitten, maar maak een vijftig centimeter hoge gaasrand rond de voet van de plant en vul de ruimte erbinnen met afgevallen blad.
Bol- en knolgewassen rooien
Gladiolen, Ixia’s, dahlia’s, knolbegonia’s en dergelijke kunnen niet tegen vorst en moeten nu de grond uit als je ze wilt overhouden. Het sein om dat te doen is meestal het zwart worden van het blad van de dahlia’s door lage temperaturen.
Rooi niet te vroeg, omdat de diktegroei van bollen en knollen vooral in deze late periode plaats vindt. Snij stengels op twee centimeter boven de bol of knol af en laat de stengelstompjes indrogen op een droge, luchtige plek.
Na verloop van tijd laten ze makkelijk los en is ook de grond rond de bol of knol zover gedroogd dat deze er voor een flink deel afvalt. Verder schoonmaken is niet nodig. Bewaar de bollen of knollen op een koele, normaal vochtige plek.
Compost maken
Vanouds komt in oktober veel organisch afval uit de tuin. In plaats van afvoeren, kun je ook overwegen er compost van te maken. Een compostbak is snel gekocht of gemaakt. Recycling van gezond tuinafval (en ongekookt plantaardig keukenafval) heeft altijd zin.
Mest onkruidvrij maken
Als je je (moes)tuin met oude stalmest bemest, zal je merken dat dit vol onkruidzaad zit dat al snel gaat ontkiemen. Zaden verliezen namelijk hun kiemkracht niet in de magen van koeien en paarden. Je kunt de mest het beste eerst composteren.
Wissel lagen mest af met ander te composteren materiaal. Door de hoge temperatuur die tijdens het composteren ontstaat (tot wel 60 °C) verdwijnt het kiemvermogen. Het eindproduct is een zeer voedselrijke compost.
Voeding voor pioenen
Pioenrozen vragen veel voeding. Geef ze dat bij uitzondering nu nog in de vorm van een lekkere laag goed verteerde stalmest voordat de winter begint.
Bloedende bomen snoeien
Een aantal bomen kan bij snoei in het voorjaar hevig gaan bloeden omdat de sapstromen dan extra sterk zijn. Het is daarom beter soorten zoals berk, esdoorn en walnoot nu te snoeien als dat nodig is.
Struiken snoeien
Heesters (struiken) kunnen in de herfst, indien nodig, op licht en lucht worden gesnoeid.
Op deze manier kan de goede vorm worden bereikt.
Hagen snoeien
Hagen kunnen een of tweemaal per jaar worden gesnoeid. Eenmaal vóór de langste dag en éénmaal in het najaar. Heeft u nog niet gesnoeid, doe het dan nu!
Waterplanten snoeien
In deze periode kunnen de afgestorven waterplanten worden terug geknipt en opgeruimd.
Planten in oktober
Kwekers hebben er onder andere door de teelt in potten en containers heel veel aan gedaan om het plantseizoen te verbreden en dat is uitstekend gelukt. Zelfs zo goed dat veel mensen nu denken dat het niet meer uitmaakt wanneer je iets plant. Toch is dat niet helemaal waar.
Door in oktober te planten kunnen heesters, bomen en vaste planten nog voor de winter vast geworteld zijn, wat ze in het voorjaar een voorsprong oplevert ten opzichte van planten die dan pas de grond in gaan.
Heesters verplanten
Omdat heesters met een aantal takken uit de grond komen, gaat het verplanten en vooral het vervoeren een stuk makkelijker als je de takken bij elkaar bindt. Bij planten met stekelige takken kun je het beste eerst een stevige doek om de takkenbos draaien.
Klim- en leiheesters verplanten lukt niet zonder de planten fors terug te snoeien. Het risico dat ze uit al wat ouder hout niet meer opnieuw uitlopen, is groot. Daarom is het verplanten van oudere klimmers moeilijk.
Heide planten
Oktober is een prima maand om heide te planten. Doe dat zo’n twee centimeter dieper dan de planten in hun potje staan. Je voorkomt ermee dat ze door de harde wind gaan wrikken, wat doorgroei van de wortels bemoeilijkt. Bovendien voorkomt dieper planten dat de zon op de wortels kan schijnen.
Tuintips voor de overige maanden
Januari | Februari | Maart | April | Mei | Juni | Juli | Augustus | September | November | December
